Sigorta sektörünün düzenleme ve denetim görevini üstlenen ve 2020 Ekim ayında çalışmalara başlayan SEDDK, başta sigortalılar ve katılımcılar olmak üzere tüm sektör paydaşlarının menfaatlerini koruyor. SEDDK Başkanı Türker Gürsoy, SEDDK’nın amaçlarından ve önümüzdeki günlerde alacağı aksiyonları Sigorta Life okurları için paylaştı.
Göreve başladıkları günden itibaren sektörün tüm paydaşlarıyla iletişimlerini sağlıklı temellere oturtmaya çalıştıklarının altın çizen Gürsoy, ilk günden beri kamuoyu yararını gözeterek sektörün gelişimine yönelik birçok önemli düzenlemeye imza attıklarını ifade etti. Son zamanlarda çok fazla gündeme gelen Katılım Sigortacılığı ile ilgili önemli detaylara değinen Gürsoy, “Halen katılım sigortası sunan şirketlerin yanı sıra yerli ve yabancı gruplardan yeni katılım şirketi kuruluş başvuruları almaya başladık. 2022 yılında yeni katılım şirketlerimizi perder pey duymaya başlayacaksınız” ifadelerini kullandı. SEDDK olarak, tüm sektör paydaşları ile işbirliği içinde, küresel ve ulusal ekonomik gelişmeleri ve sektörün dinamiklerini takip ederek önleyici politika ve tedbirlerimizi sürdürmeye devam edeceklerinin altını çizen Gürsoy, sigorta sektörünün ülke ekonomisindeki payının mevcuttaki %2,5’luk seviyelerden hızla daha yüksek oranlara çıkarmayı hedeflediklerini de sözlerine ekledi.
Türker Bey, öncelikle SEDDK’nın kuruluş amaçlarından bahseder misiniz? Kuruluşundan bu yana gerçekleştirdiğiniz çalışmalarınız ve projeleriniz neler?
Sektörün düzenleme ve denetim görevi daha önce Bakanlığımız uhdesinde iken bildiğiniz üzere kuruluş kararnamesi 2019 yılının sonunda yayımlanan Kurumumuz, 2020 yılının Haziran ayında Cumhurbaşkanımız tarafından yapılan atamaların ardından 2020 yılı Ekim ayında Kurum teşkilatının oluşturulmasıyla birlikte çalışmalarına başladı. Başta sigortalılar ve katılımcılar olmak üzere sektördeki tüm paydaşların hak ve menfaatlerinin korumak, piyasa disiplinini rekabet dinamikleri içinde sağlamak ve finansal istikrarı korumak SEDDK’nın öncelikli görevleridir.
Bakanlığımızın sağladığı güçlü destek ile birlikte SEDDK olarak sigortacılığı ve özel emekliliği uluslararası entegrasyonu yüksek, finansal ve kurumsal yeterliliği sağlam, istikrarlı ve sürdürülebilir büyümeye sahip bir sektör olarak konumlandırma misyonuyla yoğun bir şekilde çalışıyoruz. Geride kalan kısa sürede gerek düzenleme faaliyetlerimizde ve gerekse denetim faaliyetlerimizde bu perspektifle hareket ettik ve bundan sonra da devam edeceğiz.
“Önceliklerimizin başında, sektörün gerçek potansiyeline ulaşmasını sağlayacak düzenlemeler yapmak var”
Kurum olarak önceliklerimizin başında, katılımcı bir yaklaşımla sektörümüzün yapısal gelişim konularına odaklanan bir regülasyon anlayışı benimseyerek sektörün gerçek potansiyeline ulaşmasını sağlayacak düzenlemeler yapmak geliyor. Bu kapsamda da ilk başta sektörün tüm paydaşlarıyla iletişim çalışmalarımızı önceliklendirerek, sigorta şirketlerimizden başlayarak, sektörün aracıları, eksperleri gibi tüm paydaşlarla bir araya gelerek nasıl bir sigorta sektörü hayal ettiklerini kendilerinden dinleme şansımız oldu. Şunun altını özellikle altını çizmek isterim ki, tüm paydaşlarımızın görüş ve önerilerini dinlemek ve birlikte çalışma konusuna büyük önem veriyoruz.
Birçok kez dile getirdim, regülasyonun yönetmelikler ve kanunlar dışında farklı enstrümanları var. Bunların başında da iletişim geliyor. Göreve başladığımız günden itibaren sektörün tüm paydaşlarıyla iletişimimizi sağlıklı temellere oturtmaya çalıştık ve bu yönde de devam ediyoruz.
Bunun yanında kısa sürede teşkilat yapımızı güçlendirdik. Tüm birimlerin tek çatı altında olması amacıyla yeni adresimize geçtik. Ardından tabi ki ilk günden itibaren kamuoyu yararını gözeterek sektörün gelişimine yönelik birçok önemli düzenlemeye imza attık.
Sektörün gelişimine yönelik önemli düzenlemeler!
Bunların başında, zorunlu trafik sigortasında primlerin makul seviyede tutulması ve tazminat ödemelerinde öngörülebilirliğin ve istikrarın sağlanmasının temin edilmesine yönelik mevzuat düzenlemeleri gelmektedir. Ekim 2020 ‘de Anayasa Mahkemesinin 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda kısmî iptal kararları sonrasında zorunlu trafik sigortasında tazminat hesaplama esaslarına ilişkin yaşanan belirsizlik ortamının giderilmesine yönelik Haziran 2021’de 2918 sayılı Kanunda çeşitli değişikliklere gidildi. Hâlihazırda, Kanunun yeni maddeleriyle uyumlu olacak şekilde Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının revize edilmesine yönelik çalışmalarımızı tamamlamak üzereyiz.
Teminatı bulunmayan veya teminat bulunmasında güçlük çekilen riskler için teminat sağlaması, bu riskler için sigorta veya reasürans havuzları ve benzeri mekanizmaları yürütmesi amacıyla tüzel kişiliği haiz Özel Riskler Yönetim Merkezi kuruldu. Söz konusu Merkez ile ayrıca diğer özellikli kuruluşlar ile reasürans desteği iş birliği kurulmasına da imkân sağlanmış olacak.
Sektör ve vatandaşlar açısından gerekli düzenlemelerden bir diğeri de Mesafeli Akdedilen Sigorta Sözleşmeleri Hakkında Yönetmeliktir. Yönetmeliğin 2021 yılı Haziran ayında yayımlanmasıyla, farklılaşan tüketici talepleri ve sigorta şirketleri ile aracı kurumların ihtiyaçları doğrultusunda mesafeli satışın çerçevesini netleştirdik.
Katılım sigortacılığına ilgi her geçen gün artıyor
Aynı şekilde Katılım sigortacılığı öncelikli konularımızın başında geliyor. Faize duyarlı vatandaşlarımızı sigorta güvencesi ile tanıştırmak bizim için önemli bir gelişim alanı. Bu yönde de ilginin her geçen gün arttığı görmek bizleri mutlu ediyor. Bu konuda da kısa sürede öncü ve önemli adımlar atmayı başardık. Türkiye’ye özgü, yenilikçi, tutarlı ve kolay uygulanabilir bir mevzuat altyapısı oluşturarak katılım sigortacılığı ve emeklilik uygulamalarının süratle büyüyebileceği bir zemin oluşturduk. Katılım faaliyetleri kapsamında yayımlanan genelge ile katılım yönetmeliği maddelerinin uygulanması ile ilgi tereddütlerin giderilmesi başta olmak üzere katılım esasları bakımından sektörde birçok yeni açılımlar yapıldı. Örneğin; yapılan düzenlemeler ile katılım faaliyetleri yasal ve islami kurumsal yönetişim alt yapısına kavuşturuldu. Bu kapsamda katılım uyum birimi, katılım iç denetim raporu gibi mekanizmalar devreye alınmış ve islami yönetişim çerçeve mekanizması oluşturuldu. Yine en önemli konular arasında yer alan katılım sektörünün gelişimini hızlandırmak ve bilgi açığını gidermek adına şirket personeli ile sigorta ve bireysel emeklilik aracılarına yönelik eğitim ve sertifikasyon mekanizmaları tesis edildi.
Rakam olarak paylaşmam gerekirse, faaliyete başladığımız günden bugüne sigortacılık alanında 2 Cumhurbaşkanı Kararı, 4 Tarife ve Talimat Tebliği, 3 yönetmelik ve 11 genelge çıkardık. Ve bunların hepsi başta kamu yarını önceliklendirilerek sektörün sağlıklı ve sürdürülebilir büyüme yolculuğunda önemli adımlar.
Katılımcılar BEFAS’ta sunulan tüm emeklilik fonlarına yatırım yapabilme imkanını buldu
SEDDK bu dönemde BES alanında birtakım düzenlemelerin revizesinin yanında reform niteliğinde projelere de imza attı. Bildiğiniz gibi, emeklilik fonlarının alım satımında katılımcının alabileceği fonlar kendi şirketinin sunduğu fonlarla kısıtlıydı; ancak 2021 yılının Temmuz ayında uygulamaya koyduğumuz Bireysel Emeklilik Fon Alım-Satım Platformu (BEFAS) ile katılımcılar BEFAS’ta sunulan tüm emeklilik fonlarına yatırım yapabilme imkanını bulmuş oldular. Yılbaşında ise BEFAS’ın kapsamı daha da genişleyecek ve OKS de dahil olacak. Ayrıca, 2020 yılında uygulamaya geçen fon performans değerlendirme sistemi ile fonlar arası rekabet artırılarak, performansa göre ödül/ceza sistemini getirdik. Böylelikle gerek BEFAS gerekse de performans değerlendirme sistemi ile emeklilik yatırım fonlarının getirilerinin daha da artmasını teşvik ettik.
Bunun yanı sıra, çok kısa bir süre önce düzenlemelerini tamamladığımız 18 yaş altı BES uygulaması ile çocukları(mızı)n bireysel emeklilik sistemine katılabilmesinin önündeki engelleri kaldırdık. Bu uygulama ile asıl hedeflediğimiz nokta; tasarruf alışkanlığını ve finansal okuryazarlık farkındalığını küçük yaşlardan itibaren kazandırmakla birlikte anne ve babalara çocukları için güvenli bir gelecek sağlamalarına yönelik avantajlı bir alternatif sunmaktır.
Bir diğer gelişme ise vakıf, dernek, sandık vb. özel emeklilik taahhüdünde bulunan kuruluşlardan cazip şartlarla BES’e aktarım imkânı tanınmasına yönelik oldu.
Buradan bu çalışmalara imza atan pandemi şartlarında aralıksız çalışan en alttan en üst kademeye kadar olan SEDDK personelimize sonsuz teşekkür ediyorum.
2022 yılında yeni katılım şirketleri geliyor!
Geçtiğimiz günlerde gerçekleşen Finansın Geleceği Zirvesi’nde, gündeminizdeki en önemli konu başlıklarından birinin “Katılım Sigortacılığı” olduğunu dile getirmiştiniz. Bu ve buna benzer çalışmalarınızdan ve önümüzdeki günlerde alacağınız aksiyonlardan bahseder misiniz?
Bu konuda kısa sürede öncü ve önemli adımlar attık. Türkiye’ye özgü, yenilikçi, tutarlı ve kolay uygulanabilir bir mevzuat altyapısı oluşturarak katılım sigortacılığı ve emeklilik uygulamalarının önümüzdeki dönem süratle büyüyebileceği bir zemin oluşturduk. Nitekim halen katılım sigortası sunan şirketlerin yanı sıra yerli ve yabancı gruplardan yeni katılım şirketi kuruluş başvuruları almaya başladık. 2022 yılında yeni katılım şirketlerimizi perder pey duymaya başlayacaksınız.
Mevcut durumda pencere usulüyle faaliyet gösteren 4 şirketin katılım esaslı sigorta şirketi kurma yönündeki ruhsat çalışmaları ile ilgili süreç başlamış olup hali hazırda devam etmektedir. Ayrıca, pencere usulüyle faaliyet göstermeyip katılım esaslı şirket olarak faaliyetlerine devam etme niyetinde olan ve bu alanda altyapı çalışmalarını sürdüren şirketlerde bulunmaktadır. Kurum olarak bu şirketlerimizle katılım esaslı iş süreçlerinin geliştirilmesiyle ilgili olarak gereken mevzuat desteğini sağlamaktayız.
“Finansal sigortaların geliştirilmesi ana hedeflerimiz arasında” (BU BAŞLIK ÖNEMLİ)
Son zamanlarda çok fazla gündeme gelen finansal sigortalar ile ilgili bazı uyuşmazlıklar söz konusu olduğu dile getiriliyor. Özel Riskler Yönetim Merkezinin kurulması ve Devlet Destekli Alacak Sigortası sisteminin bu merkez çatısı altına alınması bu kapsam da en önemli adımlardan bir tanesi. Ancak elektronik imza kapsamında kanunlar arasında bir çelişki olduğundan dolayı sigorta firmaları geçici kefalet senedi düzenleyemez hale geldi. Bu kapsamda SEDDK olarak neler yapmayı planlıyorsunuz?
Ticari hayatın canlılığını temin etmek için geliştirilen devlet destekli alacak sigortasının geliştirilmesi, kefalet sigortası, bina tamamlama sigortası gibi finansal sigortaların geliştirilmesi ana hedeflerimiz arasında yer almaktadır. Finansal sigortalarda sektörün önünü açacak düzenlemeler yapmak için diğer kurumlarla çalışma halindeyiz. Özellikle, KOBİ’lerin bu alanlarda ürün ihtiyacı bulunduğu ve mevcut ürünleri de yeterince tanımadığı gözlenmektedir. Finansal sigortalarda yaptığımız çalışmalarla KOBİ’lerin riski korunurken finansman ihtiyacına da destek olunması amaçlanmaktadır. Bu konuda gerekli düzenleme çalışmalarını hızla tamamlayacağız.
Fon büyüklüğü 190 milyar TL’yi aşmış durumda
18 yaş altının BES’e dahil edilmesi ile birlikte sektör olarak güzel bir ivme yakalandı. BES’in cazibesinin artırılması yönünde çalışmalarınız devam edecek mi? Okurlarımız için bu konudaki reformlarınızdan da bahseder misiniz?
SEDDK olarak, çalışma dönemindeki refah seviyelerini emekliliklerinde de devam ettirebilmeleri için tüm vatandaşlarımızın BES’in avantajlarından yararlanmasını sağlamayı hedefliyoruz. 2003 yılından bu yana katılımcı sayısında istikrarlı olarak artış gördüğümüz bireysel emeklilik sisteminin, 2013 ve 2017 yıllarında sırasıyla hayata geçirilen devlet katkısı reformu ve otomatik katılım sistemiyle daha hızlı geliştiğine şahit olduk. 2012 yılında sistemde 3 milyon civarında katılımcı bulunurken, şu an yaklaşık 13 milyon katılımcıya ulaşmış bulunuyoruz. Fon büyüklüğü ise 2012 yılında 26 milyar TL iken bugün devletimizin %25 desteğiyle birlikte 190 milyar TL’yi aşmış durumda.
82 bini aşkın çocuk sisteme dahil oldu!
Bildiğiniz üzere Mayıs 2021’de yapılan kanun değişikliği ile 18 yaşından küçük kişilerin de BES’e katılabilmelerine imkân tanıdık. Beklediğimiz gibi bu gelişme oldukça yüksek bir ilgiyle karşılandı. Aradan geçen kısa süre içinde, 18 yaşından küçük yaklaşık 82 bini aşkın çocuğumuz sisteme dahil olurken bu çocuklarımıza it toplam fon büyüklüğü 80 milyon TL’ye ulaşmış bulunuyor.
Ayrıca emekliliğe yönelik taahhütte bulunan özel emeklilik kuruluşlarından BES’e aktarım imkânı sağladık. 2023 yıl sonuna kadar bu imkân çerçevesinde özel emeklilik kuruluşlarından BES’e yaklaşık 5 milyar TL tutarında aktarım yapılmasını bekliyoruz. Tüm bu gelişmelerin ışığında gelecek yıl hem katılımcı sayısında hem de fon büyüklüğünde çok ciddi artışlar gözleyebiliriz.
Öte yandan BES’in daha cazip hale getirmek için bildiğiniz gibi, SPK ve Takasbank ile birlikte Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (BEFAS’ı) hayata geçirdik. Böylece BES katılımcılarının tüm emeklilik yatırım fonları arasından seçim yapabilmesine imkân sağladık.
Diğer taraftan BES’in hayat ve sağlık ürünleriyle birlikte bütünleşik bir güvence paketi olarak sunulmasına yönelik düzenlemeyi çıkardık, bu konuda şirketlerimizin iletişim ve tanıtım stratejileri ile birlikte ciddi bir potansiyele ulaşılacağını öngörüyoruz. Ayrıca katılımcıların kısa vadeli finansal ihtiyaçlarını sistemden ayrılmak zorunda kalmadan kısmi çekiş yoluyla giderebilmesini ve böylece sistemde devamlılığı sağlayacak çalışmalarımız da son aşamaya gelmiş bulunuyor.
18 yaş altındakilerin sisteme dahil edilmesi, sektör için önemli bir itici güç
BES’in fon büyüklüğünün seyrinin halen artarak devam ettiğini görmekteyiz. Bu bağlamda, fon büyüklüğündeki artış beklentilerimizi karşıladı diyebiliriz. Vakıf, sandık ve dernek gibi özel emeklilik hizmeti sunan kuruluşlarından BES’e yapılacak aktarımlarla bu büyüklüğün daha da artmasını bekliyoruz. Bu doğrultuda 18 yaş altındaki küçüklerin sisteme dahil edilmesi, sektör için önemli bir itici güç oluşturdu. BES kapsamının genişletilmesinin yanısıra tamamen gönüllülük esasına dayanan sistemimizdeki mevcut katılımcıların da tutundurulması bir diğer hedefimiz. Buna yönelik olarak bahsetmiş olduğum BEFAS uygulaması, fon performanslarının daha ileriye taşınması, bütünleşik BES ürünleri ve katılım esaslı BES gibi adımlarımız sayesinde katılımcı memnuniyetinin önemli düzeyde artıracağını düşünüyoruz.
BES’in güçlü yanlarından biri olan kamuoyundaki tanınırlığını daha fazla kullanmak ve ülkemizde yapılacak tüm uzun vadeli tasarrufların sistemimiz bünyesinde merkezi olarak toplanması gibi bir vizyonumuz mevcut. Tüm bu hususların yanısıra, katılımcılarımızdan gelen istek, öneri ve şikayetleri göz önünde bulundurarak, şirketlerce hizmet sunumu noktasında oluşabilecek memnuniyetsizliklerin de çözümü, katılımcılarla yapılacak taleplerde e-devlet ve diğer dijital kanalların daha fazla kullanımı için SEDDK olarak çalışmalarımızı büyük bir gayretle devam ettiriyoruz.
Geçtiğimiz günlerde bahsettiğiniz ve SEDDK olarak benimsediğiniz regülasyon anlayışını detaylı olarak açıklayacağınız 5 yıllık Stratejik Planınızı yakında kamuoyu paylaşacağınızı açıklamıştınız. Bu planlamanızdaki gündem maddeleriniz neler olacak?
Aslında stratejik planımız sadece spesifik bir gündemi açıklayacağımız bir doküman değil. Plan, Kurumun misyonunu, vizyonunu, temel değerlerini belirten ve geleceğe dönük beş yıllık bir projeksiyonda amaçlarımızın, hedeflerimizin ne olduğunu ve bunlara ulaşmak için hangi stratejileri ya da eylemleri uygulayacağımızı ortaya koyan ve paydaşlarımıza yol haritamızı sunan bir üst politika belgesidir. Amaçlarımız ve hedeflerimiz; planımızda açık olarak ifade edilecek olmakla birlikte, hep altını çizdiğimiz sigortalıları/katılımcıları korumak, sigorta bilincini artırmak, sektörde disiplin ve istikrar sağlamak ve sektörün sağlıklı büyümesi için koşullar temin etmek ekseninde belirlenmektedir.
“Hepimizin amacı sektörün sağlıklı bir şekilde gelişmesi”
Türk sigorta sektörünün üst düzey yöneticilerinin, yatırımcıların ve basının yer alacağı bir toplantı veya etkinlik düzenlemeyi düşünüyor musunuz?
Sigortacılık doğası gereği iletişim yüksek olması gereken bir alan. Bu nedenle de ilk günden iletişimin güçlü olması konusuna ağırlık verdik ve vermeye de devam ediyoruz. Bunu yaparken de SEDDK olarak tüm faaliyetlerimizi şeffaf bir görüş alışverişi içerişinde yürütüyoruz.
Kurumumuz kuruluşundan itibaren etkin düzenleme ve denetim faaliyetleri ile sektörümüzün öncü ve yenilikçi çalışmalarını teşvik ederek daha güvenilir sigortacılık ve özel emeklilik sistemine sahip olmak niyetiyle faaliyetlerine devam etmekte. İçinde bulunduğumuz süreç, tüm sektörleri olduğu gibi bizim sektörümüzü de etkilemekte ancak sektörün bu olumsuzluklardan en az etkilenecek şekilde devamlılığını sağlayabilmek için ayrı bir çaba gösteriyoruz. Bu anlamda, sektör paydaşlarının düzenlediği etkinliklere olabildiğince katılmaya çalışıyor, bir taraftan sektör aktörlerinin sorunlarına kulak vermeye diğer taraftan bu sorunlara yönelik çözüm üretmeye çalışıyoruz.
Öte yandan sigorta şirketlerimiz ve onların çatı örgütü TSB ile hep yakın ilişki içinde olmaya özen gösterdik ve Birliğin de Kurumumuzun teşkilatlanmasında desteğini her zaman hissettik. Aynı durumu sektörün diğer paydaş örgütlerinden de gördük. Çünkü biliyoruz ki hepimizin amacı sektörün sağlıklı bir şekilde gelişmesi.
Bu nedenle de en öncelikli hedefimizi, sigortalılar ile katılımcılar olmak üzere sektördeki paydaşların hak ve menfaatlerinin korumak, piyasa disiplinin piyasa dinamikleri içinde sağlamak ve finansal istikrarı korumak olarak belirledik.
SEDDK Başkanı Gürsoy, kurum olarak tüm sektör paydaşlarıyla iş birliği içinde, küresel ve ulusal ekonomik gelişmeleri ve sektörün dinamiklerini takip ederek önleyici politika ve tedbirleri sürdürmeye devam edeceklerinin altını çizerek, yürütecekleri politika ve tedbirlerle sektörün büyümesinin önündeki engelleri birer birer kaldıracaklarını ifade etti. Sağlıklı rekabet koşullarını tesis ederek güven ve istikrarın devamlılığını sağlamayı ve sektörün ülke ekonomisindeki payının mevcuttaki %2,5’luk seviyelerden hızla daha yüksek oranlara çıkarmayı hedeflediklerini belirten Gürsoy, “Biliyorsunuz ki sigortacılık ve özel emeklilikteki fon birikiminin artması, yatırımların daha uzun vadeli fonlar ile finansmanına ve ülkenin tasarruf ve yatırım dengesine önemli katkılar sağlamaktadır. Bu yolda hükümetimizden de büyük destek gördüğümüzü de belirtmek istiyorum” dedi.