Yakıt fiyatlarının yüksekliği malum. Biz de ülkemizde maalesef dünyanın en pahalı yakıtlarını kullanmak durumundayız. İşte tam da bu nedenle az yakmak çok önemli. Peki, nasıl daha az yakabiliriz? Bu işin bir tekniği var mı?
Dizel Araba Arayışı
Kilometre başına en az maliyetle araç kullanmak yani halk arasındaki deyişiyle az yakmak için çeşitli arayışlarımız var. Dizel otomobillerin son dönemde yükselişe geçmesinin en büyük nedeni bu az yakan araba kullanmak isteği.
Benzinli Arabanız da Daha Az Yakabilir!
Bunun için kullanma alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekiyor. Size şöyle bir örnek vereyim. Şirketim için bir Peugeot 208 1.2 ETG5 kiraladım. 82 HP’lik mütevazı gücü ve beş ileri robotize otomatik şanzımanıyla iyi bir şehir içi arkadaşı. Otomobile ilk bindiğimde hemen yol bilgisayarına baktım. Ortalama tüketim 8.0 lt/100 km gösteriyordu. O an biraz endişelendim çünkü ben de herkes gibi yakıta çok para harcamak istemiyordum. Lafı fazla uzatmayayım, hemen gidip depoyu doldurdum ve yol bilgisayarını da sıfırladım. Birkaç gün sonra 300 km’yi geçtiğimde depoyu tekrar doldurdum. Aldığım yakıt miktarı ve yaptığım kilometreyle bir hesap yaptığımda ortalama tüketimimin 5.8 lt/100 km olduğunu gördüm. Zaten yol bilgisayarı da aynı değeri gösteriyordu ama ikinci bir sağlama yapmam gerekiyordu. Çevremde dizel otomobil kullanan birçok kişi var ve çok da dikkat etmiyorlar. İnanın hemen hepsinin ortalama tüketimi 5.8 lt/100 km’den yüksek. Daha sonra 208’le olan yolculuğumuzda kilometreler binli rakamları aştı ama hiç 6.0 lt/100 km’den fazla yakıt tüketmedim. Peki, bunu nasıl başarıyorum. İnanın trafikte hiç de yavaş bir sürücü değilim. Arkamdan korna çalan olmuyor, trafiğin hızına adapte oluyorum ama yine de az yakma konusunda problem yaşamıyorum. Aracınız otomatik şanzımanlıysa yapacağınız çok fazla şey yok gibi düşünebilirsiniz. Gerek tork konvertörlü olsun gerek çift kavramalı ya da CVT, modern otomatik şanzımanlar zaten az yakma üstüne programlanmıştır.
Benzinli Arabanız da Daha Az Yakabilir!
Bunun için kullanma alışkanlıklarımızı değiştirmemiz gerekiyor. Size şöyle bir örnek vereyim. Şirketim için bir Peugeot 208 1.2 ETG5 kiraladım. 82 HP’lik mütevazı gücü ve beş ileri robotize otomatik şanzımanıyla iyi bir şehir içi arkadaşı. Otomobile ilk bindiğimde hemen yol bilgisayarına baktım. Ortalama tüketim 8.0 lt/100 km gösteriyordu. O an biraz endişelendim çünkü ben de herkes gibi yakıta çok para harcamak istemiyordum. Lafı fazla uzatmayayım, hemen gidip depoyu doldurdum ve yol bilgisayarını da sıfırladım. Birkaç gün sonra 300 km’yi geçtiğimde depoyu tekrar doldurdum. Aldığım yakıt miktarı ve yaptığım kilometreyle bir hesap yaptığımda ortalama tüketimimin 5.8 lt/100 km olduğunu gördüm. Zaten yol bilgisayarı da aynı değeri gösteriyordu ama ikinci bir sağlama yapmam gerekiyordu. Çevremde dizel otomobil kullanan birçok kişi var ve çok da dikkat etmiyorlar. İnanın hemen hepsinin ortalama tüketimi 5.8 lt/100 km’den yüksek. Daha sonra 208’le olan yolculuğumuzda kilometreler binli rakamları aştı ama hiç 6.0 lt/100 km’den fazla yakıt tüketmedim. Peki, bunu nasıl başarıyorum. İnanın trafikte hiç de yavaş bir sürücü değilim. Arkamdan korna çalan olmuyor, trafiğin hızına adapte oluyorum ama yine de az yakma konusunda problem yaşamıyorum. Aracınız otomatik şanzımanlıysa yapacağınız çok fazla şey yok gibi düşünebilirsiniz. Gerek tork konvertörlü olsun gerek çift kavramalı ya da CVT, modern otomatik şanzımanlar zaten az yakma üstüne programlanmıştır.
Volkswagen Grubu’na ait bir otomobilde DSG şanzıman kullandıysanız vitesleri çok hızlı büyüttüğünü görürsünüz. Neredeyse 10 km/s bile olmadan ikinci vitese geçer. Eğer az yakmak istiyorsak biz de manuel şanzımanlı bir otomobilde aynı şeyi yapmalıyız. Tabii burada ders çalışmamız gerekli. Dizel ya da benzinli fark etmez, otomobilimiz maksimum gücünü ve torkunu hangi devirde veriyor? Bulmamız gereken en büyük cevap bu.
Otomobil maksimum gücünü ve torkunu hangi devirde verir?
Az yakmak için fazla devir çevirmememiz gerektiğinden maksimum torkun hangi devirde alındığı daha büyük önem taşıyor. Modern motorlarda, özellikle dizellerde alt devirler oldukça güçlüdür. Bir dizel otomobilde 1500-2000 d/d aralığında vites değiştirseniz bile otomobil rahatlıkla ilerlemeyi sürdürür. Tabii otomobilinizi iyi tanımanız da önemli. Motorun hangi devirde güçlü olduğunu bilmeniz yetmez çünkü şanzıman oranları da önemlidir. Bazı otomobiller güçsüz bir otomobile sahip olduğu için rahat ilerleyebilsinler diye şanzıman oranları kısadır. Bazı otomobiller ise (özellikle dizeller) alt devirlerde çok yüksek tork ürettiğinden uzun şanzıman oranlarıyla bile esnekliğini sürdürebilir. Kısaca az yakmak için otomobilimizi iyi tanımamız ve olabildiğince çabuk üst viteslere çıkmamız gerekiyor. Benim şahsi kanım, genel olarak Fransız otomobillerinin bu konuda çok başarılı olduğu. Motor ve şanzıman uyumları çok iyi ve dizel de olsa benzinli de olsa az yakmayı becerebiliyorlar. Az tüketim için bir diğer unsur da otomobil seçimi. Halk arasında doğru bilinen bir yanlış, düşük silindir hacimli otomobillerin az yaktığı konusudur. Bu kısmen yanlış. Evet, düşük silindir hacimli bir otomobil sık dur-kalk olan bir yolda hacminden dolayı daha az tüketebilir. Diğer yandan yaşadığınız yer, otomobilinizi sıklıkla kullandığınız rota da çok önemli. İstanbul gibi çok yokuşlu bir şehirde yaşıyorsanız, düşük hacimli bir motor beklediğinizden çok yakıt tüketebilir. Çünkü otomobil hareket edebilsin diye gaza gereğinden fazla basmak zorunda kalabilir, sıklıkla vites düşürmek durumunda kalabilirsiniz. Burada yine otomobilin ağırlığı ve aktarma organlarıyla motorun uyumu devreye giriyor. Tabii düşük silindir hacimli ama turbo motorlardan bahsetmiyorum. Bunlar aşırı besleme sayesinde zaten alt devirlerde yüksek tork üretebilirler ve oldukça esnekdirler. Kısaca, çok iyi araştırmak gerekli. 1.2 lt’lik atmosferik bir motor, zor şartlarda çalışıyorsa 1.6 lt’lik atmosferik bir motordan daha fazla yakabilir. Peki, Arabanız ‘ın karakteri belli, daha az yakmak için otomobil kullanırken biz neler yapmalıyız? Vitesleri olabildiğince hızlı büyütmekten bahsettik. Sıra mümkün olduğunca hızımızı korumaya geldi. Bunun için gereksiz frenlerden kaçınmamız gerekli. Örneğin bir viraja yaklaşıyorsunuz. Önce ayağınızı gazdan çekin, otomobil kendi hızıyla yol alsın ve az da olsa yavaşlasın. Sonra güvenli bir hıza düşene kadar fren yapın ve virajı dönün. Gereğinden fazla yavaşlarsanız, viraj çıkışında otomobili tekrar eski hızına döndürmek için gaza daha fazla basmak durumunda kalırsınız. Tabii burada virajları yarışçı gibi dönmekten bahsetmiyorum. Güvenlik, az yakmaktan daha önemlidir. Ayne şey trafik ışıkları için de geçerli. Uzakta ışığın kırmızı yandığını gördünüz önce ayağınız gazdan çekin. Trafik ışıklarına gelene kadar hızlanıp sonra panik fren yapmayın.
Eskiden arabanız ‘ın daha az yakması için 90 km/s’yi aşmamak gerektiği söylenirdi. Ama modern otomobillerde böyle bir durum olduğunu düşünmüyorum. Düz bir yolda, otomobilinizin karakterini de göz önünde bulundurarak, tabii ki gaza ölçülü basarak 120 km/s gibi hızlara çıkabilirsiniz. Bunun şöyle bir avantajı var. Eğer 80 km/s ile düz bir yolda gidiyorsanız ve önünüze bir rampa çıkarsa hızınızı korumak için gaza fazla basmak durumunda kalıyorsunuz. Eğer rampaya 120 km/s gibi bir hızla gelirseniz, gaza çok basmasanız da otomobil ataletiyle rampayı çıkmaya devam eder ve rampa bitiminde 80-90 km/s gibi bir hıza düşseniz de çok fazla tüketmeden yolunuza devam edebilirsiniz. Tabii yine trafik teröründen, hızlı gitmekten bahsetmiyorum.
Yolu çok iyi okumanız gerekiyor.
Her gün yaptığınız yolun karakterini iyi ezberlerseniz, o yola uygun hız ve seçmeniz gereken vitesi iyi algılayabilirsiniz. Örneğin yolunuzda önce bir rampa iniş var ve sonra da çıkış. Rampadan inerken hızınızı artırırsanız, yokuşu da daha rahat çıkarsınız. Modern otomobiller ayağınızı gazdan çektiğinizde yakıt akışını keser, rampa inişlerde otomobil vitesteyken ayağınızı gazdan çekerseniz tüketim olmaz. Tabii dediğim gibi o inişten sonra yol düz mü yoksa çıkış mı gibi bilgileri iyi analiz etmeniz gerekli. Yokuş çıkarken bir de şu durum var. Hangi viteste olduğunuz çok önemli. Bazen en üst viteste rampayı çıkmaya çalışırken, daha çok yakabilirsiniz. Çünkü otomobil bayılacağından, siz de farkında olmadan gaza fazla basarsınız. Bu konuda şöyle bir tavsiyem var. Günümüzde birçok otomobilde yol bilgisayarı mevcut. Her zaman anlık tüketim göstergesi açık olsun. Güvenliği tehdit etmeden sık sık anlık tüketime göz atın. O zaman seçtiğiniz vites, gaza basış oranı gibi durumları daha iyi ayarlayabiliyorsunuz. Motorumuz çalıştığı her an yakıt tüketir. Örneğin sabahları motoru ısıtmak için park halinde beklemeniz gereksizdir. Motor en iyi otomobil hareket halindeyken ısınır. Bazen görüyorum, adam bir arkadaşını bekliyor, motor da beş dakika rölantide boşu boşuna çalışıyor. Hava dondurucu soğuk değilse bu oldukça anlamsız. Bir de trafik ışıkları var. Günümüzde birçok trafik ışığı, yeşil yanması için kaç saniye kaldığını gösteriyor. Bazen bir dakikadan fazla beklendiği oluyor. Ben kendi adıma 45 saniyeden fazla bekleyeceksem motoru kapatıyorum. Ama bunu iyi ayarlamak gerekli çünkü motoru ilk çalıştırmada, bekleyeceğiniz süreden daha fazla yakıt akışının olması da muhtemel. Birçok kişi stop/start sistemlerini sevmiyor ve devre dışı bırakıyor. Aslında çok faydalı bir sistem. Peugeot ve Citroen otomobillerde motorun ne kadar durduğu yani gereksiz çalışmadığı gösterge tablosunda belirtiliyor. Bir keresinde İstanbul trafiğinde stop/start sisteminin motoru 17 dakika durdurduğuna şahit oldum. Motorun rölantide de olsa 17 dakikada ne kadar yakıt tükettiğini siz hesaplayın.
Araba Kliması Yakıtı Tüketir mi?
Sıcak günlerde klimanın da tüketimi artırdığını biliyoruz ama bazen camlar açık yol almak da daha fazla tüketime yol açabilir. Eğer dijital klimalı bir otomobiliniz varsa dereceyi 21-22’ye ayarlayın ve auto tuşuna basın. Sistem içerisini sürekli belirlenen derecede sabit tutacağından klima gereğinden fazla hızda çalışmaz. Sürtünmenin yakıt tüketiminin anahtarı olduğunu unutmayın. Gereğinden geniş lastikler ve portbagaj gibi otomobilin aerodinamiğini bozan eklentiler de tüketimi artırır. Yakıt tüketimi azaltmak için uzun bir yolda önünüzdeki aracın rüzgâr tünelinden de faydalanabilirsiniz ama fazla yakın gitmeniz gerektiğinden, güvenlik açısından önerilebilecek bir durum değil. Sonuç olarak, arabanız ın daha az yakması için gerekenler şöyle özetlenebilir: Otomobilinizi iyi tanımanız, vitesleri çabuk büyütmeniz, mümkün olduğunca sabit hızda gitmeniz ve gereksiz frenlerden kaçınmanız gerekiyor. Az tüketmek çok yavaş gitmek de değildir bunu unutmayın. Otomobilin maksimim verimde çalışması için belli bir hızda gitmesi gerekir. Ama az yakmak için güvenlik asla elden bırakılmamalıdır. Aracınız yavaşlamasın diye fren yapmaktan kaçınmanızın sonuçlarından bahsetmek gereksiz. Tabii az yakmanın cebinize olduğu kadar çevreye de faydalı olduğunu da unutmayın…
