Trafik kurallarına uyulması can ve mal kaybının önüne geçilmesi açısından önem arz etmekle beraber trafik kurallarında yaşanabilecek aksaklıklar, facialarla da sonuçlanabilmektedir. Alkolün kana karışması sonucunda alkol kullanan kişide motor becerilerinde kayıplar yaşanmaktadır. Bu durum da reflekslerin yeterince hızlı olmaması, el ayak koordinasyonunun sağlanamaması ve direksiyon hâkimiyetini kaybetme gibi sonuçlar doğurmaktadır. Alkol kullandıktan sonra direksiyon başına geçmek sadece sürücüye zarar veren bir durum değildir. Araç içerisinde başkaları varsa onların can güvenliği de tehlike altında demektir. Bu gibi durumlarda araç içerisindeki herkes için olası bir yaralanma ya da can kaybı söz konusu olabilmekle beraber bir de aracın başka bir araç ile kaza yapması gibi bir olgu da ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda alkollü kişi sadece kendi canını değil, araçtakilerin ve karşıdan gelebilecek olan başka bir araç içerisindeki kişilerin de canını tehlikeye atıyor demektir. Üstelik bir kaza meydana gelirse can kayıplarının ya da yaralanmaların yanında trafiğin aksaması gibi durumlar da söz konusu olabilmektedir. Karayolları Trafik Kanununun düzenlediği trafik kurallarına uymak hayati önem taşımakla birlikte Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen hallerin dışına çıkmamak da gerekmektedir. Zira alkollü araç kullanmak bir yasaktır.
2022’de Alkollü Araç Kullanmanın Cezası İle İlgili Düzenlemeler
Karayolları Trafik Kanununun alkollü araç kullanma ceza maddesi yani Madde 48 uyuşturucu madde kullanan kimselerin ve alkol almış sürücülerin araç kullanmaları konusunda oldukça hassastır. Bu durumun yasak olduğunun belirtilmesinin yanı sıra uyuşturucu madde kullanımı için kana bakılmasını ve alkol alımı için de alkole duyarlı hassas cihazlara üflenmesi yoluyla kanda bulunan alkol miktarının tespit edilmesi yönünde düzenlemeler içermektedir.
Alkollü araç kullanmak direkt olarak hem kendi canını hem de başkalarının canını tehlikeye atarak trafik güvenliği için tehlike oluşturduğundan dolayı ağır bir suç olarak karşımıza çıkmaktadır. Karayolları Trafik Kanununda da alkollü araç kullanımı yasaklanmış ve alkol miktarının tespiti için teknik cihazların kullanımı öngörülmüştür. Bu nedenle ‘Alkollü araç kullanma cezası ne kadar?’ sorusunun cevabı ise 1.825 TL olarak öngörülmüştür. Bu tutar ilk kez alkollü araç kullanma cezası alanlar içindir. Bir de ikinci kez alkollü araç kullananlara verilen ceza vardır. Bu cezanın tutarı ise 2.287 TL’dir. Üçüncü kez alkollü araç kullanırken yakalanan sürücülerin ise 3.675 TL para cezası alması öngörülmüştür. Cezalar eğer iki hafta içerisinde ödenirse yüzde yirmi beş indirimli olarak ödenebilmektedir.
Promile Göre Alkollü Araç Kullanma Cezaları
Promil sınırı hakkındaki Karayolları Trafik Kanunu maddesi madde 48 olmakla beraber madde 48 sürücülerin alkol alım miktarlarının 0.50 promilin üzerine geçmemesi gerektiğini eğer geçerlerse de bunun para cezaları ve ehliyete el koyma gibi durumlar kapsamında değerlendirileceğini bildirmektedir. 0.50 promil sınırının hususi araç kullanıcıları için konulmuş bir üst sınır olmasının yanı sıra bu tip araçlar dışında yer alan araçlar için de 0.21 promillik bir sınır bulunmaktadır. Madde 48’de belirtildiği üzere son beş yıllık bir süre içerisinde belirlenen promil sınırının ikinci, üçüncü ya da daha fazla kez aşımı söz konusuysa eğer para cezaları devam etmekle beraber sürücü belgelerine el konulması durumu da ortaya çıkmaktadır.
Hususi araç kullanımında 0.50 promil limit kabul edilmektedir. Eğer üzerine çıkılırsa para cezaları verilmeye başlanmaktadır. Oysaki hususi araçlar dışındaki araçlar yani ticari araçlar vb. kullanılırken sınır daha da aşağıya indirilmiştir ve limit 0.21’dir. Her tekrar eden alkollü bir şekilde araç kullanılması ve bu halde yakalanılması durumunda ise para cezaları artarak devam etmektedir. Hususi araç kullanan kimsede 0.50 promil üzerinde alkol tespit edilirse alkollü araç kullanma cezası ehliyet konusunda bir yaptırım da uygulamaktadır. Bu yaptırım ise 6 ay süreliğine ehliyete el konulmasıdır. Alkollü araç kullanma ceza puanı ise her alkollü araç kullanımında 20 ceza puanı eklenmesi şeklinde karşımıza çıkmaktadır.
Alkollü Araç Kullanmanın Sonuçları
Alkollü araç kullanılması nedeniyle ehliyetine el konulan kişilerin ehliyetlerine en son el konuş tarihlerinden geriye doğru sayılarak 5 yıl içerisinde aynı sebepten bir daha ehliyetlerine el konulmuş ise bu kişiler Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim ve İçişleri tarafından çıkarılan sürücü davranışları geliştirme eğitimine katılmak zorundadır. Üç veya üçten fazla bu durumla karşılaşılmış ise kişinin psiko-teknik merkezlerine ya da psikiyatrlara yönlendirilmesi yapılmaktadır. Alkollü araç kullanan kimselerin trafiğe çıkmasını önlemek amacıyla ehliyetlerine el koyma, para cezası uygulama ve yeniden trafiğe çıkmalarından önce denetime tabi tutulmaları gibi önlemler alınmaktadır.
Bir kimse eğer ki 1.00 promilin üzerinde bir alkol seviyesiyle araç kullanırken yakalanmışsa trafik güvenliğini tehlikeye atma suçundan Türk Ceza Kanunu çerçevesinde yargılanmaktadır. Türk Ceza Kanununun 179. Maddesi uyarınca alkollü araç kullanma cezası 2022 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası olarak uygulanabilmektedir. Öte yandan para cezası konusunda eğer alkollü araç kullanan kişi aracın yani ruhsatın sahibi değilse alkollü araç kullanma cezası araç sahibi için de geçerli olmakta ve trafik güvenliğini tehlikeye atacak bir şekilde alkollü sürücünün aracı kullanmasına izin vermesi dolayısıyla alkollü sürücünün ödemesi gereken miktar kadar ruhsat sahibi de para cezası almaktadır.
